Zaterdag 7 april 2012
Jopie en Bert hebben bij Jaap Boerman de cursus Middeleeuws Verluchten gevolgd en laten ons nu hun eind-werkstuk zien. Jopie heeft een afbeelding van haar woonplaats Vianen gevonden in een oud boekje, die nagetekend op pergamenta en er vervolgens een fraaie rand van acanthusbladeren en penversieringen omheen ontworpen. Als hechtmiddel voor het goud van de bolletjes en de rand om het middenstuk heeft zij miniatum spiegelglans gebruikt, voor de gouden haaltjes aan de bladranken permacoll.

Bert heeft een pagina
uit een getijdenboek (ca. 1450) nageschreven op elefantenhaut en is nog bezig met het schilderen van de bloemen. Het goud in de initiaal heeft hij, net als in de randversiering, met miniatum spiegelglans aangebracht.

We zijn allemaal erg onder de indruk van hun prachtige resultaten.

Miniatuur van Jopie
Miniatuur van Bert
Jopie heeft ook de initiaal 'J' uitgewerkt, zoals te zien op onderstaande foto. Als hechtmiddel voor het goud in de letter links gebruikte zij gesso, voor het goud in de letter rechts miniatum spiegelglans. Het spiegelend effect is in die rechter letter ook goed te zien! Werken met miniatum spiegelglans heeft als voordeel dat je vrij snel na het aanbrengen van dit hechtmiddel het goud op kunt leggen.
Bij gebruik van gesso moet je geduld hebben, want de gesso moet zeer goed drogen, zeker een dag of twee. Vervolgens moet je de gesso polijsten en daarna licht bevochtigen door aanblazen alvorens het goud opgebracht kan worden.

vol bewondering worden de geïllumineerde letters bekeken

Jaap raakte erg geïnspireerd door de opdracht van Marjolein om een oplossing te zoeken voor het binden van 'een zooitje ongeregeld' en heeft thuis heel veel 'zooitjes' gevonden om mee te experimenteren, o.a. een reisverslag met routekaartjes, folders, ansichten in diverse formaten en dozen vol felicitatiekaarten voor verjaardagen en jubilea.
Alle losse vellen, kaarten, folders e.d. behorende bij het reisverslag heeft hij op dubbel gevouwen stroken gelijmd en die vervolgens aan elkaar genaaid. Daarna maakte hij er een bandzetter van.
een vakantieverslag van Jaap met uitklappende kaarten

Voor het verwerken van de felicitatiekaarten maakt Jaap losse dubbelgevouwen strookjes ter hoogte van de grootste kaart. Dubbele kaarten legt hij in het strookje, enkele kaarten plakt hij erop.
Is de kaart kleiner dan het strookje, dan vult hij de resterende ruimte op met een apart strookje, zodat de rug overals gelijk blijft. Vervolgens naait hij door het midden van de strookjes alle kaarten op bandjes. Dit kaartenboek heeft hij afgewerkt met opgezette platten.
door Jaap gebonden kaartenboek

Anton legt uit hoe je zelf een adresboek kunt maken: koop een alfabet, voeg de nodige op maat gesneden tussenbladen toe, bind alles in met een wire o (of laat dat in een copyshop doen).
Maak een band en meet voor de rug de breedte van gaatjes vóór tot gaatjes achter over de wire o plus 2 mm. Om vervolgens het boekblok mooi in de band te zetten, adviseert Anton om de schutbladen tegen de band te plakken door op 4 mm vanaf de kant te beginnen met het opplakken. Daarna heeft hij als versiering op de band een ruit uitgesneden en ingelegd met een contrasterende kleur rexine (=kunstleer) en heeft hij met de rolfilet contourlijnen van bladgoud aangebracht.
De titel heeft hij op de foliepers gedrukt.
En zo is een voortreffelijk, esthetisch, persoonlijk en handig adresboek ontstaan.
wire o binding
gekochte alfabetbladen
het gebonden adresboek

Marjolein heeft geëxperimenteerd met het afdrukken van de linosnedes die ze van een ginkgoblad maakte. De bedoeling was om hiermee schutbladen te maken, maar de resultaten stelden haar enigszins teleur. En achteraf weet ze waarom: ze lengde de blockprintverf aan met water. Latere afdrukken met pure blockprint gaven een prima resultaat.
Voor de Bradelbinding volgde ze de 2de methode die Josep Cambras hiervoor aangeeft in zijn boek
Het Complete handboek boekbinden. Op het voorplat maakte ze een reliëf door kartonnen ginkgoblaadjes onder het bekledingsmateriaal te verwerken. Om een fraai contrast te creëren plakte te ze er lichtgroene papieren blaadjes op.
Op deze manier heeft ze een stijlvol boekje ontworpen waarbij de schutbladen refereren aan de band en omgekeerd de band een voorloper is van de binnenkant!

het ginkgo-boek van Marjolein met fraaie lino-afdrukken op het schutblad

Anton legt de laatste hand aan het wapenschild van Columbus. Te zien zijn het kasteel van Castilië, de gekroonde leeuw van het vorstendom León en onderin de ontdekte eilanden en vijf ankers.


linosnede Anton

Nu de linosnede klaar is, gaat Anton een afdruk maken om te kijken of de linosnede het gewenste effect geeft of nog verder bewerkt moet worden.
Hij rolt de linosnede in met drukinkt, legt het te gebruiken papier op de beïnkte stempel en daarop nog enkele velletjes papier extra voor een egale druk. Dan plaatst hij het geheel met een plankje erop in het midden van de blokpers, bekijkt of de pers aan beide kanten gelijke drukafstand heeft en draait de pers strak dicht. Direct hierna kan het geheel weer uit de pers gehaald worden en het resultaat bekeken. 'Wow´, perfect!
verticaal inrollen met drukinkt
horizontaal inrollen met drukinkt
afdekken met papier


gelijke afstand meten en persen in de blokpers

Anton´s resultaten van afdrukken met drukinkt.

We hebben een uitvoerige discussie over het afdrukken van de linosnedes. Sommigen van ons zijn een voorstander van het werken met drukinkt, anderen werken liever met blockprint op waterbasis.

Voordeel van de drukinkt is dat de prints vrij snel droog zijn en niet meer afgeven, ook niet na het geven van veel persdruk. Nadeel vinden sommigen dat de drukinkt zeer sterk ruikt en ook de thinner of wasbenzine waarmee je stempel, verfplaat en roller schoonmaakt doordringend geurt.

Voordeel van werken met blockprint op waterbasis is dat je tijdens het afdrukken geen last hebt van penetrante geuren en dat je alle materialen onder stromend water afspoelt.
Nadeel is echter dat de prints minder intensief van kleur zijn, een lange droogtijd nodig hebben en af blijven geven onder druk, hetgeen juist bij gebruik als schutblad minder gewenst is.
Om dit afgeven op de schutbladen te voorkomen bij het afpersen van het boek zijn er diverse mogelijkheden:
- inleggen van tst, plastic vel of ander niet hechtend materiaal.
- schutblad bespuiten met fixatief
- schutblad bespuiten met haarlak (alhoewel dit ook niet geheel afdoende bleek te zijn).

Experimenteren en testen geven de beste resultaten!